(Niet) openbaarheid van zittingen en vonnissen.

(Niet) openbaarheid van zittingen en vonnissen.

Artikel 6 van het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens beschermt het recht op een eerlijk proces. Daartoe behoort het recht op een openbare behandeling met vrije toegang tot de rechtszaal voor pers en publiek.  De gedachte achter de openbaarheid van rechtspraak is dat het voor het publiek controleerbaar moet zijn om het vertrouwen in de rechtspraak te waarborgen

In sommige gevallen zijn zittingen en uitspraken niet openbaar. Zittingen kunnen ‘achter gesloten deuren’ worden gehouden als dat in het belang is van de openbare orde of goede zeden, in het belang van de staatsveiligheid, om de belangen van minderjarigen te beschermen, als de bescherming van de persoonlijke levenssfeer van een van de partijen dat vereist, of als de openbaarheid van de zitting de goede rechtspleging zou schaden.

Op rechtspraak.nl wordt een overzicht verstrekt van  een aantal uitzonderingen op de openbaarheid van de rechtspraak.

Jongeren vanaf 12 jaar kunnen een openbare strafzitting bijwonen. De rechter kan in bijzondere gevallen bepalen dat jongeren onder de 18 jaar niet, of alleen onder begeleiding, een strafzitting mogen bijwonen, bijvoorbeeld; zittingen die gaan over schokkende gebeurtenissen, zoals een moord of zedendelict. Voor andere soorten zaken is er geen leeftijdsgrens

De rechter kan besluiten om een zaak (deels) achter gesloten deuren te behandelen of alleen bepaalde personen toe te laten. Daarnaast kan de rechter de toegang tot de zaal beperken als de publieke belangstelling erg groot is. Ook kan hij iemand bevelen de zaal te verlaten indien sprake is van verstoring van de openbare orde tijdens de zitting.

Zittingen van familiezaken (zoals echtscheiding, ondertoezichtstelling en Bijzondere Opnemingen in Psychiatrische Ziekenhuizen), belastingzaken, faillissementen en strafzaken tegen minderjarigen zijn nooit openbaar. Zittingen waarin privacygevoelige informatie wordt behandeld, vinden (deels) achter gesloten deuren plaats, bijvoorbeeld tijdens de behandeling van medische gegevens.

Vonnissen zijn in beginsel openbaar, tenzij de griffier meent dat verstrekking van het vonnis wegens de bescherming van de zwaarwegende belangen van derden, waaronder de belangen van partijen, achterwege moet blijven. In dat geval verstrekt hij een geanonimiseerd afschrift van het vonnis. Vonnissen die op rechtspraak.nl verschijnen zijn bijna altijd geanonimiseerd. De rechtspraak heeft daarvoor een speciale anonimiseringsrichtlijn opgesteld. Deze is te vinden op rechtspraak.nl. Daaruit volgt onder meer dat namen van natuurlijke personen altijd worden geanonimiseerd.

Publicatie: 14-11-2016