Een verborgen gebrek: wat moet ik doen?

Een verborgen gebrek: wat moet ik doen?

In de wet staat een bepaling die een koper verplicht om tijdig te reageren als hij een gebrek heeft ontdekt in of aan hetgeen hij heeft gekocht. Dit wetsartikel verplicht de koper ‘binnen bekwame tijd’ nadat hij de gebreken heeft ontdekt of redelijkerwijs had behoren te ontdekken bij de verkoper te klagen. De vraag is nu welke termijn onder ‘binnen bekwame tijd’ moet worden verstaan. Het wetsartikel zelf zegt er niets over. Alleen bij een consumentenkoop, dat wil zeggen een koop van een roerende zaak tussen een professionele partij als verkoper en een consument/particulier als koper is in de wet bepaald dat een kennisgeving over het gebrek binnen twee maanden tijdig is. Die termijn werd in de praktijk ook van toepassing geacht op transacties tussen ondernemers en bij koop en verkoop van onroerend goed, zoals een woonhuis. De rechtspraktijk vulde de termijn voorts in aan de hand van de omstandigheden van het geval, zoals de aard van het gekochte, de (bijvoorbeeld: technische) deskundigheid van partijen, de onderlinge verhouding tussen de betrokkenen en de juridische kennis van partijen. Dat betekende dus dat in de ene kwestie een termijn van zes weken als “binnen bekwame tijd” werd beschouwd en in een andere kwestie weer een termijn van drie maanden. Aan deze onduidelijkheid leek jaren geleden een einde te zijn gekomen, toen de Hoge Raad oordeelde dat onder “binnen bekwame tijd” een termijn van ongeveer twee maanden moet worden verstaan.

Naar inmiddels blijkt is die termijn van twee maanden toch minder heilig dan eerst werd gedacht. Zo is onder meer door de Hoge Raad bepaald dat de koper in beginsel gerechtigd is de uitslag van een technisch onderzoek af te wachten zonder de verkoper van het onderzoek en het eventuele gebrek op de hoogte te brengen ook al overschrijdt de koper daarmee de termijn van twee maanden. Uitzondering hierop is weer de situatie dat te verwachten is dat het onderzoek langere tijd in beslag zal nemen. Zodra de koper echter bekend is met de resultaten van het onderzoek en de aanwezigheid van een gebrek dan begint de klachttermijn te lopen.

De problematiek met betrekking tot de klachtplicht is overigens niet alleen van toepassing op kopers van een woonhuis, maar kan ook van belang zijn voor kopers van een apparaat (denk aan een wasmachine) of een auto. Zelfs is deze problematiek van toepassing op ondernemers onderling in geval van zakelijke transacties (denk zelfs aan overeenkomsten tot bedrijfsovernames in de vorm van – bijvoorbeeld – de koop van aandelen in een besloten vennootschap). Indien na het herstel van het gebrek de klachten terugkomen, moet de koper wederom op straffe van verval van zijn rechten binnen bekwame tijd klagen over het feit dat de klachten niet zijn opgelost. Er loopt dus een nieuwe termijn.

Natuurlijk is voorkomen beter dan genezen. Wij adviseren in alle gevallen dat u een (mogelijk) gebrek constateert de verkoper hiervan per aangetekende brief op de hoogte te stellen. Wacht niet te lang zodra u het gebrek heeft ontdekt. Bent u als koper van plan een onderzoek te laten instellen, meldt dit veiligheidshalve toch ook aan de verkoper. Stel de verkoper vervolgens ook op de hoogte van de uitkomst van het onderzoek. Helaas komen wij in de praktijk maar al te vaak particulieren en bedrijven tegen, die te laat of in het geheel niet hebben geklaagd over de aanwezigheid van een gebrek, hetgeen veel (financiële) ellende tot gevolg kan hebben. Nadat u het gebrek schriftelijk heeft gemeld gaat overigens een andere termijn lopen waarbinnen de vorderingen bij de rechter aanhangig gemaakt dienen te worden. Mede in verband met de geldende termijnen is het zaak tijdig rechtskundig advies in te winnen.

Publicatie: maart 2015