Niet de Tesla, maar degene die op de bestuurdersstoel van de auto zit is de feitelijke bestuurder.

Een bestuurder van een Tesla model X, die is bekeurd voor het gebruik van een mobiele telefoon tijdens het rijden, was naar de rechter gestapt omdat hij vindt dat niet hij, maar de Tesla met Autopilot de feitelijke bestuurder is. De officier van justitie had een administratieve sanctie opgelegd van € 230,–

Argumenten van de gemachtigde van de bestuurder

Op de zitting heeft de bestuurder verklaard dat hij het niet eens is met de opgelegde sanctie omdat niet hij, maar zijn Tesla model X de feitelijke bestuurder was. Volgens de man rijdt de elektrische auto door middel van een Autopilot-systeem. De software zorgt ervoor dat de auto zelf kan sturen en remmen, zonder dat ingrijpen van een persoon noodzakelijk is. Daarom moet de auto, en niet hij, worden aangemerkt als feitelijke bestuurder.

Gelet hierop dient te worden geoordeeld dat betrokkene slechts lijfelijk in de auto aanwezig is en onder zijn toezicht een motorvoertuig zichzelf doet besturen. De gemachtigde van de bestuurder verwijst als voorbeeld naar de rij-instructeur welke niet als feitelijk bestuurder wordt aangemerkt. De gelijkenissen met een rij-instructeur zijn talrijk. De gemachtigde voert aan dat het de vraag is of het in 2002 ingevoerde verbod op het gebruik van een mobiele telefoon in het verkeer met de opkomst van zelfrijdende auto’s nog wel voldoende actueel is. Het gebruik van een mobiele telefoon in een zelfrijdende auto doet geen afbreuk aan de verkeersveiligheid. De ratio van het verbod is gelegen in het voorkomen van handmatig telefoneren en het gelijktijdig besturen van een motorvoertuig. In het geval van een zelfrijdende auto is geen sprake meer van simultane handelingen. De wetgever dient haar regelgeving aan de tijdsgeest en technologische ontwikkelingen aan te passen.

De kantonrechter:

De kantonrechter volgt die redenering niet. In de Wegenverkeerswet is bepaald dat de bestuurder van een motorrijtuig degene is die het motorrijtuig bestuurt of degene die wordt geacht het motorrijtuig onder zijn onmiddellijk toezicht te doen besturen. In dit geval was het de man die bepaalt waar de auto heen gaat en hoe de auto moet handelen in noodsituaties. Dat maakt hem de feitelijke bestuurder. Daarnaast verwijst de kantonrechter naar een citaat van de website van Tesla Nederland. “Bij gebruik van Autopilot moet de bestuurder altijd zelf opletten en actief blijven en gereed zijn elk moment in te grijpen.” Bovendien heeft de man verklaard dat hij, als degene die op de bestuurdersplaats zit, regelmatig het stuur moet vastpakken aangezien de auto anders een signaal geeft en na drie signalen het Autopilot-systeem zichzelf uitschakelt.

Overigens vernietigde de kantonrechter de beslissing van de officier van justitie op formele gronden omdat de officier  in dit geval ten onrechte had afgezien van het horen van de bestuurder.

Kantonrechter Rechtbank Midden Nederland, 22 november 2018 ECLI:NL:RBMNE:2018:5707

Publicatie: 27 november 2018