Bij de uitvoering van bouwwerkzaamheden is vrijwel altijd het risico aanwezig dat schade wordt toegebracht aan omliggende panden. Indien bij de uitvoering van bouwwerkzaamheden schade ontstaat, en de nodige zorgvuldigheid niet in acht is genomen, dan is de bouwende partij daarvoor op grond van onrechtmatige daad (artikel 6:162 BW) aansprakelijk.
Heiwerk kan leiden tot scheuren in de muren en schade aan fundering veroorzaken. Soms moet een bouwput eerst worden drooggemaakt via bemaling. Dat kan leiden tot verzakking, met als gevolg funderingsschade en scheurvorming. Bij heiwerk lopen voornamelijk de woningen in de directe omgeving gevaar, bij bemaling ook de huizen die verderop staan
Bij de beoordeling van de aansprakelijkheid voor de opgetreden schade is onder meer van belang:
de voorzienbaarheid van de schade;
het al dan niet uitgebracht hebben van een waarschuwing;
de staat van de gebouwen
het treffen van voorzorgsmaatregelen en de kosten die daarmee gemoeid zijn;
de mogelijkheid van een alternatieve werkwijze;
het onderzoek dat voorafgaand aan bouwwerkzaamheden verricht dient te worden.
Als hoofdregel geldt dat alleen degene die de schade daadwerkelijk heeft veroorzaakt daarvoor aansprakelijk kan zijn. De opdrachtgever heeft in de meeste gevallen slechts opdracht gegeven aan de aannemer en dus de schade niet zelf veroorzaakt. In dat geval is de opdrachtgever niet aansprakelijk voor eventuele schade aan een omliggend pand.
Het is verstandig om voorafgaand aan de verbouwing de aannemer op voorhand aansprakelijk te stellen voor eventuele schade die als gevolg van de bouwwerkzaamheden aan uw woning ontstaat, alsmede om een vooropnamerapport (een zogenaamde ‘nulmeting’) aan te vragen. Een dergelijke aansprakelijkstelling wordt ook wel een bouwexploit genoemd. Hoe dan ook: het is van groot belang dat de staat van uw woning wordt vastgelegd voordat de bouwwerkzaamheden beginnen. Indien na de verbouwing schade aan uw woning wordt geconstateerd dan moet bewezen worden dat die schade voor de verbouwing niet aanwezig was.
Direct actie bij schade door bouwen.
In geval van dreigende bouwschade kan bij de gemeente een bouwstop gevraagd worden via een aanvraag bestuursdwang. Het is ook mogelijk in kort geding een voorlopige voorziening te vragen, waarin de rechter op straffe van een dwangsom een bouwstop afkondigt, ten einde dreigende bouwschade te voorkomen.